فرامین مقام معظم رهبری در خصوص فرهنگسازی و توسعه پدافندغیرعامل - پدافندغیرعامل
تدابیر و فرامین مقام معظم رهبری
فرماندهی معظم کل قوا در مقاطع مختلف در دیدار با مقامات عالی رتبه کشوری و لشکری، رهنمودهای خاص را جهت اتخاذ سیاست های جدید دفاعی، امنیتی و حفظ هوشیاری در برابر تهدیدات و توطئه های دشمن در حفاظت از مراکز ثقل و تأسیسات زیربنایی کشور بیان فرموده اند که رعایت اصول پدافند غیر عامل در تمامی سطوح از اهم آنها محسوب می شود.
این سیاست ها بصورت قانون، آئین نامه و بخش نامه از سوی مقامات مسئول (حقیقی و حقوقی) به سازمان های ذیربط ( کشوری و لشکری ) جهت اجرا، ابلاغ گردیده است.
صدور اوامر مطاع مقام معظم رهبری در پاسخ به پیشنهاد سردار سرلشگر بسیجی دکتر فیروزآبادی رئیس کل ستاد نیروهای مسلح مبنی بر تشکیل سازمان ( کمیته دائمی ) پدافند غیرعامل در سال 1382، سرآغاز ایجاد یک سازمان پایدار و منسجم در تقسیم مسئولیت ها و تدوین سیاست ها و نظارت مستمر تخصصی بر اقدامات و طرح های پدافند غیرعامل کشور محسوب می گردد.
الزامات قانونی پدافند غیرعامل
بند 11 ماده 121 قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه کشور
رعایت اصول پدافند غیرعامل در طراحی و اجرای طرحهای حساس و مهم و یا در دست مطالعه و نیز تاسیسات زیربنایی و ساختمانهای حساس و شریانهای اصلی و حیاتی کشور و آموزش عمومی مردم توسط دستگاههای اجرایی موضوع ماده (160) این قانون به منظور پیشگیری و کاهش مخاطرات ناشی از سوانح طبیعی.
آیین نامه اجرایی بند 11 ماده 121 قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه کشور:
ماده 1 – در آئین نامه اصلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بکار برده می شوند:
الف) پدافند غیرعامل: مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمانها و تاسیسات، تجهیزات و شریانهای کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد.
ب) مراکز تحت پوشش: کلیه تاسیسات زیربنایی، ساختمانهای حساس و شریانهای اصلی و حیاتی کشور اعم از آنکه در دست مطالعه، اجرا و یا در حال بهره برداری می باشند و احتمال حملات نظامی دشمن علیه آنها وجود دارد به شرح زیر سطح بندی می شود:
1- مراکز حیاتی: مراکزی که دارای گستره فعالیت ملی می باشند و وجود و استمرار فعالیت آن برای کشور حیاتی است و آسیب یا تصرف آنها بوسیله دشمن باعث اختلال کلی در اداره امور کشور می گردد.
2- مراکز حساس: مراکزی که دارای گستره فعالیت منطقه ای می باشند و وجود و استمرار فعالیت آنها برای مناطقی از کشور ضروری است و آسیب یا تصرف آنها بوسیله دشمن باعث بروز اختلال در بخش های گسترده ای از کشور می گردد.
3- مراکز مهم: مراکزی که دارای گستره فعالیت محلی می باشند و وجود و استمرار فعالت انها باری بخشی از کشور دارای اهمیت است و آسیب یا تصرف آنها بوسیله دشمن باعث بروز اختلال در بخشی از کشور می گردد.
ج) سازمان (کمیته دائمی): سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیرعامل کشور متشکل از نمایندگان ستاد کل نیروهای مسلح، دولت و قرارگاه پدافند هوایی خاتم النبیاء (ص) که بر اساس فرمان رهبری تشکیل گردیده است.
د) دبیرخانه: دبیرخانه سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیرعامل مستقر در ستاد کل نیروهای مسلح.
ه) سازمان مدیریت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
و) وزارت دفاع: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
ز) قرارگاه پدافند: قرارگاه پدافند خاتم الانبیاء (ص).
ح)کمیته دستگاه اجرایی: کمیته های پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی کشور که با مسئولیت بالاترین مقام دستگاه یا یکی از معاونین وی با اختیارات کافی تشکیل می گردد.
ماده2– وظایف و اختیارات سازمان (کمیته دائمی) عبارتند از:
1- تصویب سیاستها و خط مشی های پدافند غیرعامل کشور.
2- ایجاد زمینه های مناسب فرهنگی به منظور ارتقای آگاهی در خصوص پدافند غیرعامل.
3- تصویب ضوابط و دستورالعملهای (عمومی و اختصاصی) مرتبط با آئین نامه.
4- تعیین مصادیق تاسیسات زیربنایی، ساختمانهای حساس و شریانهای اصلی و حیاتی کشور.
5- تصویب سطح بندی و اولویت بندی مراکز تحت پوشش بر اساس پیشنهاد دستگاه مربوط.
6- تصویب طرح های پدافند غیرعامل و برآورد اعتبار مورد نیاز آن.
تبصره: سازمان (کمیته دائمی) می تواند حسب مورد تصویب طرح های پدافند غیرعامل مراکز مهم را به کمیته پدافند غیرعامل دستگاههای مشمول تفویض نماید.
7- بررسی و تایید نتایج ارزیابی ها از اجرای طرح های پدافند غیرعامل به منظور اصلاح و بهینه سازی طرح ها و روش ها.
8- نظارت بر اجرای صحیح آیین نامه موجود.
9- ایجاد هماهنگی لازم در دستگاههای اجرایی به منظور توسعه، ارتقای آگاهی و رعایت پدافند غیرعامل.
ماده3– دبیرخانه سازمان ( کمیته دائمی ) وظایف و اختیارات زیر را برعهده دارد:
1- تهیه پیش نویس سیاستها و خط مشی ها به منظور ارائه به کمیته دائمی.
2- بررسی دستورالعملهای پیشنهادی و تنظیم دستور جلسات کمیته دائمی.
3- تنظیم اولویت موضوعات جهت طرح در جلسات کمیته دائمی.
4- ابلاغ ضوابط و دستورالعملهای مصوب کمیته دائمی به دستگاههای مشمول.
ماده4– وزارت دفاع دارای وظایف و اختیارات زیر است :
1- پیگیری اجرای طرح های پدافند غیرعامل.
2- تهیه و تنظیم ضوابط و مقررات عمومی در زمینه پدافند غیرعامل و پیشنهاد آن به سارمان (کمیته دائمی).
3- انجام پژوهشهای نظری و کاربردی عمومی در زمینه پدافند غیرعامل با استفاده از ظرفیتهای بخش دفاع.
4- برنامه ریزی و اجرای آموزشهای کوتاه مدت پدافند غیرعامل.
5- ارزیابی فنی پدافند غیرعامل تهیه شده توسط کمیته های دستگاههای اجرایی.
6- تهیه گزارش نظارت بر اجرای پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی و ارائه آن به کمیته دائمی.
ماده5– سازمان مدیریت مسئول لحاظ نمودن مصوبات فنی کمیته دائمی در تهیه، تدوین و ابلاغ ضوابط و معیارهای فنی به دستگاههای اجرایی می باشد.
ماده6– قرارگاه پدافند دارای وظایف و اختیارات زیر است :
1- تبیین و برآورد تهدیدات و شناسایی دقیق تسلیحات دشمن از نظر زمان، حجم و منطقه عمل جهت ارائه به کمیته دائمی.
2- هماهنگ سازی برنامه های پدافند غیرعامل و غیرعامل با توجه به میزان اثربخشی پدافند در هر نقطه و ارائه پیشنهاد به کمیته دائمی.
3- ارزیابی عملیاتی اولویت بندی مراکز تحت پوشش با توجه به برآورد تهدیدات و پیشنهاد به کمیته دائمی.
ماده7– وظایف و اختیارات کمیته های دستگاههای اجرایی عبارتند از :
1- بررسی و پیشنهاد سطح بندی و اولویت بندی مراکز دستگاه مربوطه.
2- پیگیری تهیه و اجرای طرح پدافند غیرعامل مراکز موجود بر اساس مصوبات کمیته دائمی و نظام فنی و اجرایی کشور به نحوی که در طول برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1383 – حداقل مراکز حیاتی و حساس کشور ایمن سازی شوند.
3- نظارت بر اعمال ضوابط و مقررات پدافند غیرعامل در طرحهای دستگاه مربوطه.
4- انجام پژوهشها و آموزشهای تخصصی و عمومی در زمینه پدافند غیرعامل مرتبط با موضوعات تخصصی دستگاه مربوطه.
ماده8– در مورد طرح های مصوب و در دست اجرا یا در دست مطالعه که اعتبار آنها از محل بودجه عمومی کشور تامین می گردد، دستگاه اجرایی موظف است اعتبار مربوط به رعایت اجرای ضوابط و مقررات پدافند غیرعامل را ضمن اعتبار سالانه آن دستگاه پیش بینی نماید.
ماده9– سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با توجه به مصوبات کمیته دائمی در مورد تامین اعتبار مراکز در حال بهره برداری، مربوط به دستگاههایی که از محل بودجه عمومی کشور تامین اعتبار می گردد، بر اساس پیشنهاد هر یک از دستگاههای اجرایی و با رعایت مفاد ماده (32 ) قانون برنامه چهارم توسعه اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح های پدافند غیرعامل مراکز مذکور را ضمن لایحه بودجه سالیانه کشور پیش بینی می نماید.
ماده10– کلیه شرکت های دولتی موظفند اعتبار مورد نیاز برای طرح های پدافند غیرعامل مربوط به مراکز در حال بهره برداری، در دست اجرا و یا در دست مطالعه را از محل منابع داخلی پیش بینی نمایند.
بند پ تبصره قانون بودجه سال 84
به منظور تحقق مفاد بند 11 ماده 121 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران یک درصد از اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای هر یک از دستگاههای اجرائی ذیربط به منظور اجرای طرح های پدافند غیرعامل همان دستگاه اختصاص می یابد تا بر اساس سیاست های مصوب سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیر عامل مستقر در ستاد کل نیروهای مسلح هزینه شود.
آئین نامه اجرایی بند ((پ)) تبصره قانون بودجه سال 84 مصوب هیئت وزیران ابلاغی به شماره 19314/ث 33142 مورخ 31/3/84
هیئت وزیران در جاسه مورخه 25/3/84 بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح موضوع نامه شماره 42727/101 مورخه 10/3/84 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد بند پ تبصره قانون بودجه سال 84 کل کشور، آئین نامه اجرائی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده 1: تعاریف، اختصارات، هدف، منابع، مراکز تحت پوشش و دستگاههای مشمول این آئین نامه ، به شرح مندرج در آئین نامه بند (11) ماده (121) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1383 – خواهد بود.
ماده 2: دستگاههای اجرائی کشور (موضوع ماده 160 قانون برنامه چهارم توسعه) موظفند بر اساس سیاستها، اولویتها و دستورالعملهای مصوب کمیته دائمی پدافند غیر عامل، یک درصد از اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای خودرا به اجرای طرحهای مصوب سازمان ( کمیته دائمی ) پدافند غیر عامل کشور اختصاص دهند.
ماده 3 : کمیته پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی کشور با مسئولیت بالاترین مقام اجرایی هر دستگاه تشکیل و نسبت به اولویت بندی طرحهای پدافند غیرعامل همان دستگاه اقدام و موارد را به کمیته دائمی پدافند غیرعامل پیشنهاد می نمایند.
ماده 4 : وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ارزیابی مسلح ارزیابی فنی طرحهای مصوب پدافند غیرعامل دستگاههای اجرایی را بعهده خواهد داشت و گزارش نظارتی اجرای طرح را به سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیرعامل کشور ارائه می نماید.
بند (و) تبصره 17 قانون بودجه سال 85 کل کشور:
به منظور تحقق مفاد بند 11 ماده 121 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دستگاه های اجرایی مکلفند جهت اجرای طرح های پدافند غیرعامل یک درصد (1%) از اعتبارات تملک های سرمایه ای هریک از دستگاه ها را به این امر اختصاص داده تا بر اساس سیاست های مصوب سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیرعامل مستقر در ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هزینه شود.
علاوه بر موارد فوق در ضوابط ملی آمایش سرزمین که در جلسه مورخ 6/8/83 به تصویب هیات وزیران رسید بندهای 13 و 14 و 15 به موضوع امنیت، دفاع و پدافند غیرعامل اختصاص یافت.
بند13- رعایت ملاحظات «امنیتی و دفاعی»، «حفاظت از محیط زیست» و «حراست از میراث فرهنگی» در استقرار جمعیت و فعالیت، به ویژه در محدوده هایی که با توجه به ملاحظات یاد شده، محدود نمودن و یا تسریع در آنها الزامی است.
بند 14- تاکید خاص بر آمایش مناطق مرزی برای بهبود شرایط زندگی و افزایش سطح توسعه این مناطق با منظور ارتقای امنیت مرزهای کشور.
بند 15 – رعایت اصول ایمنی و الگوی پدافند غیرعامل، از قبیل استفاده از شرایط جغرافیایی و عوارض طبیعی، پراکندگی مناسب در پهنه سرزمین، انتخاب عرصه های امن به لحاظ سوانح طبیعی و غیرمترقبه و انتخاب مقیاس بهینه در استقرار جمعیت و فعالیت ها در راستای کاهش آسیب پذیری در برابر تهدیدات و بهره مندی از پوشش مناسب دفاعی.
در آئین نامه اجرایی ماده 32 قانون چهارم نیز مطابق بند «و» تمامی دستگاههای اجرایی مکلف شدند در مورد طرحهای مشمول بند 11 ماده 121 قانون برنامه چهارم مطالعات توجیهی پدافند غیرعامل را به انجام رسانند.
بند«و») مطالعات توجیهی: منظور مطالعات فنی، اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی طرح و پدافند غیرعامل طرحهای موضوع بند 11 ماده 121 برنامه چهارم توسعه است.
بند«ر» تبصره 20 قانون بودجه سال 86 کشور:
در اجرای طرح های پدافند غیرعامل و انسداد مرزها با اولویت مرزهای شرقی، اجازه داده می شود حداکثر مبلغ دو هزار و هشتصد و هفتاد و چهار میلیارد (2,874,000,000) ریال اعتبار ردیف 503918 قسمت چهارم و 20201024 پیوست شماره یک قانون براساس پیشنهاد دستگاههای اجرایی و تصویب کمیته دائمی غیرعامل کل کشور در خصوص اعتبار ردیف 503918 پدافند غیرعامل در اختیار دستگاه های اجرایی ذیربط قرار گیرد تا بر اساس شرح عملیات موافقت نامه مبادله شده با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به مصرف برسد. این اعتبارات از شمول قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات کشور مستثنی می باشد.
معرفی سازمان پدافند غیرعامل کشور
بر اساس فرمان مقام معظم رهبری، سازمان (کمیته دائمی) پدافند غیرعامل با وظایف زیر از اواخر سال 1382 تشکیل گردید:
1- تصویب سیاست ها و خط مشی های پدافند غیرعامل کشور.
2- ایجاد زمینه های مناسب فرهنگی به منظور ارتقای آگاهی در خصوص پدافند غیرعامل.
3- تصویب ضوابط و دستورالعملهای ( عمومی و اختصاصی ) مرتبط با آیین نامه.
4- تعیین مصادیق تاسیسات زیربنایی، ساختمانهای حساس و شریانهای اصلی و حیاتی کشور.
5- تصویب سطح بندی و الویت بندی مراکز تحت پوشش براساس پیشنهاد دستگاه مربوط.
6- تصویب طرح های پدافند غیرعامل و برآورد اعتبار مورد نیاز آن.
تبصره: کمیته دائمی می تواند حسب مورد تصویب طرح های پدافند غیرعامل مراکز مهم را به کمیته پدافند غیرعامل دستگاههای مشمول تفویض نماید.
7- بررسی و تایید نتایج ارزیابی ها از اجرای طرح های پدافند غیرعامل به منظور اصلاح و بهینه سازی طرح ها و روش ها.
8- نظارت بر اجرای صحیح آیین نامه موجود.
9- ایجاد هماهنگی لازم در دستگاههای اجرایی به منظور توسعه، ارتقای آگاهی و رعایت پدافند غیرعامل.
شیوه های پدافند غیرعامل
1- ایجاد اختلال در شناسایی، کسب اطلاعات و دقت هدف گیری دشمن از طریق:
• اختفاء (به مفهوم مخفی کردن دائمی در مقابل دشمن)
• استتار (به مفهوم ایجاد همرنگی و هماهنگی با محیط در مقابل هر نوع دید مستقیم و غیر مستقیم).
• پوشش (به مفهوم ایجاد موانع موقت جهت جلوگیری از شناسایی و هدف گیری).
• فریب (به مفهوم گمراه کردن دشمن در شناسایی و هدف گیری).
• جابجایی (به مفهوم تغییر مکان تجهیزات و تأسیسات قابل انتقال).
• استفاده از سامانه های اختلال در هدف گیری (ضد هدف گیری دقیق).
2- کاهش آسیب پذیری نقاط هدف و تأثیر سلاح دشمن از طریق:
• مکان یابی صحیح.
• ایجاد موانع و استحکامات.
• مستحکم کردن ساختمانها و تأسیسات.
• استفاده از عوارض طبیعی سطح زمین.
• اعمال تدابیر دفاع سایبری.
• ایجاد لایه های محافظ الکترونیکی و الکترو مغناطیسی.
• رعایت ضوابط ایمنی (حفظ عوامل توسعه دهنده خسارات)
3- کاهش امنیت و حساسیت نقاط هدف از طریق:
• پراکندگی.
• تجزیه.
• پیش بینی امکانات جایگزین و موازی.
• کوچک سازی.
4- کنترل خسارات از طریق:
• استفاده از سامانه های هشدار دهنده. (کشف و اعلام خطر)
• ساماندهی امکانات امداد و نجات.
• تعیین وظایف بخش ها و افراد.
• آموزش و تمرین.
لزوم تدوین سیاست های کلی نظام در زمینه پدافند غیر عامل
با توجه به مراتب فوق و نقش پدافند غیر عامل در افزایش توان و اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران و کاهش آسیب پذیریهای کشور، لزوم تدوین سیاست های کلی برای نهادینه کردن این امر در قانون گذاری، تنظیم مقررات و سیاست های اجرایی کشور بیش از پیش احساس می گردد.
منبع: منابع کمیته دائمی پدافند غیرعاملگروه مقاله: پدافند غیرعامل
نوشته شده توسط : لیلادبیری
نظرات ديگران [ نظر]
: لیست کامل یاداشت های این
وبلاگ :
بازديدهاي امروز: 0 بازديد
صفحه اصلي
